"MONDRAGON indartsu eta kohesionatu baten alde lanean jarraituko dugu"

Zergatik sortu da krisi hau?

Proposamen bat eta eskakizun batengatik. Izan ere, Kontseilu Orokorrak eta Batzorde Iraunkorrak, hurrenez hurren, ekainaren 7ko eta 10eko bileretan 2022ko Kongresua deitu baino lehenago, Oronako eta Ulmako ordezkariek proposamen bat helarazi zuten, idatziz, ekainaren 3an, Kongresu horretara bertara eramateko eskatuz. Proposamen hori organo korporatiboen bileretan aurkeztu zen, eta Oronako eta Ulmako ordezkarietako bat ere ez zen joan Kontseilu Orokorrera, ezta Ulmako ordezkariak ere Batzorde Iraunkorrera. Baina benetako arrazoiak krisia antolatu dutenek bakarrik dakizkite.

Eta halere, proposamena organoetan aztertu zen?

Bai. Hala ere, moduak –Oronako eta Ulmako ordezkariak bileretan egon gabe eta Kongresura eramateko eskakizun gehigarriarekin– eta epeak –eztabaidatzeko denborarik gabe– kontuan hartu behar dira. Eta organoek ez zuten onartu, aurkezteko moduagatik eta epeengatik, planteatzeko arrazoi zehatzak identifikatzen ez direlako, eta ponentzia orok eskatzen duen aurretiazko eztabaida- eta partaidetza-prozesua izan ez duelako.

Kategorikoki baiezta dezakedan gauza bat da kooperatibak autonomoak eta burujabeak direla, eta beren enpresa-erabakiak askatasunez hartzen dituztela. Kooperatibek erabateko ekintza-askatasuna dute

Eta zer proposatzen zuten?

Proposamenak planteatzen zuen MONDRAGONen "itunpeko kooperatiba" figura berri bat sortzea, ezaugarri hauekin: orain arte bezala, Kongresuari atxikitako oinarrizko kooperatibak ez izatea, Kongresuak onartutako arauak ez aplikatzea, kooperatibek ditugun lankidetza eta elkartasun mekanismoetan oro har ez parte hartzea eta, MONDRAGONekiko lankidetza esparru eta konpromiso posibleak urteko iraupen hitzarmen batean ezartzea. Azken batean, egon gabe egotea, egungo MONDRAGONen esentziari eta zentzuari eragiten dion aldaketa apurtzaile bat dakarrena.

Ez duzu uste prentsako ikuskizun honek ez diola inori mesederik egiten?

Bai, hala uste dut. Baina saihestu ahal izango zen Oronak eta Ulmak proposamena zuzenean Kongresura eraman izan balute –egin zezaketen, ordezkarien % 15 baitituzte–, edo baita presarik, eskakizunik eta inposiziorik gabe eta gainerako kooperatibekin eztabaidatzeko prest egon izan balira ere.

Egia esan, kooperatiben kudeaketan eragina duen erakundea da MONDRAGON?

Kategorikoki baiezta dezakedan gauza bat da kooperatibak autonomoak eta burujabeak direla, eta beren enpresa-erabakiak askatasunez hartzen dituztela. Kooperatibek erabateko ekintza-askatasuna dute. Kooperatiba bakar batek ere ez ditu bere planak mugatu MONDRAGONeko kide izateagatik, alderantziz baizik, MONDRAGONek baliabideak ematen ditu, bere kooperatiben eta bere kooperatibentzako ekarpenekin hornituak, kooperatiba bakoitzaren planak urrunago iritsi ahal izateko.

MONDRAGON indartsu eta kohesionatu baten alde lan egiten jarraituko dugu, elkarren arteko lankidetzan eta elkartasunean oinarritua

Entzun dugu bi kooperatiben irteera batek ez diola inori mesederik egiten. Zergatik?

Lehenik eta behin, bi kooperatibei. MONDRAGONetik irteteak ez ditu hobeak egiten abenduaren 17tik aurrera. Horrek ere ez dio mesederik egiten MONDRAGONen ideiari, bere irteerak MONDRAGON txikiagoa egiten duelako. Eta ezta kooperatiben munduari ere, banaketak eta zatiketak ideia kooperatiboaren aurka doazelako, hau da, etorkizuneko erronkei berme handiagoz aurre egiteko bat egitearen aurka.

Zer eragin izan zuen MONDRAGONen balizko irteerak?

Ekonomikoa, 2021eko datuekin, salmenten %15, lanpostuen %13 eta emaitzen %28 izango litzateke. Eragin erlatiboa da, baina ziur nago gaindituko dugula, MONDRAGON ondo doalako eta interlankidetzan etorkizuneko proiektu handiak ditugulako.

Eta MONDRAGONeko organoen bileretan ikusi dudanari dagokionez, non kooperatiba guztiak ordezkatuta dauden, mugarri horrek gure balioekiko uste osoa indartzen du, eta benetan hunkitu nauen batasun eta kohesio sentsazioa.

Nola imajinatzen duzu abenduaren 16ko osteko eguna?

Lehenik eta behin, abenduaren 16an zer gertatzen den ikusi beharko dugu, Esperientzia Kooperatiboaren historian markatuta geratuko den data izango baita. Gauza bakarra baiezta dezaket: bertako kolektiboen borondatea errespetatuko dugula eta MONDRAGON indartsu eta kohesionatu baten alde lan egiten jarraituko dugula, lankidetzan eta elkartasunean oinarritua. 

Prozesu horietatik ikasgairen bat?

Bai. MONDRAGONen aniztasunari arreta berezia eskaini behar diogula, gure oinarrizko balioei uko egin gabe. Eta beharrezkoa dela lider kooperatiboen prestakuntzan gehiago inbertitzea