MIRAGED proiektuak biki digitalak garatuko ditu 4.0 industriaren hobekuntzarako

IKERLAN zentro teknologikoak MIRAGED proiektua gidatzen du, 4.0 industriari lotutako prozesuak eta produktuak hobetzen utziko duten eredu birtualak eta biki digitalak garatzeko helburuarekin. MIRAGED CERVERA programaren barruko proiektu bat da, zeina Zientzia eta Berrikuntza Ministerioaren mende dagoen Garapen Teknologiko Industrialerako Zentroak (CDTI) finantzatzen baitu. Bikaintasun sare bat sortzeko proiektu bat da, eta bertan parte hartzen dute, halaber, Ceit, CTC, Ideko eta Idonial zentroek. Proiektuaren helburua da fabrikazio makina eta prozesuen portaera modelizatzeko, simulatzeko eta iragartzeko sistemetan aplikatzeko diren eredu birtualen eta biki digitalen garapenean inplikatuta dauden ikerketa taldeen trebakuntza hobetzea.  Proiektuak 3 336 915 €-ko aurrekontua dauka guztira, eta 2022an bukatuko da. Era berean, parte hartzaileen partzuergoak CERVERA Bikaintasun Zentroen ziurtagiria eskuratuko du Eredu Birtualetan eta Biki Digitaletan.

Biki digital bat da sistema baten erreplika birtual bat  –esaterako, hegazkin baten turbina batena, aerosorgailu batena edo makina baten egiturarena–, zeinari sentsoreen bitartez biltzen diren datuak gehitzen zaizkion denbora errealean.  Sistemaren fisika adierazten duen eredu bat eta monitorizatutako sistemaren errealitatea bereizgarri egiten duten datuak konbinatuta ateratzen dena da sistemaren “bikia”. Teknologia horrek ahalbidetzen du benetako sistema batean neurtzen zailak eta garestiak diren parametroei buruzko informazio baliotsua aztertzea. Biki digitalei esker, arazoak gertatu aurretik detektatu daitezke; beraz, oso metodologia lagungarria da mantentze lanak planifikatzeko, ustekabeko geldialdiak gertatzea eta efizienteagoak diren beste funtzionamendu agertoki batzuk eraikitzea ekiditen duelako eta fabrikazio plan berria garatzea edo etorkizuneko aurreikuspenak egitea beharrezkoak ez direlako.

MIRAGED proiektuak bilatzen du zentro teknologiko parte hartzaileek teknologia estrategikoetan dituzten ahalmenak indartzea, elkarlanaren bitartez, industriako 4.0 inguruneak dituen erronkei erantzuna emateko. Proiektuan IKERLANek edukiko duen arduradunak, Iker Urrestik, azaltzen duenez, “zentro parte hartzaileek biki digitaletan aurretik duten esperientziari eta proiektu honek emango digun espezializazio maila handiagoari esker, erreferente bihurtuko gara gai honetan, estatuan, eta espero dugu Europan ere gure posizionamendua hobetzea.” Urrestik esan du, halaber, “industriaren eremuko enpresei teknologia transferitzeko dugun ahalmena ere areagotu ahal izango dugula, gure zentro teknologikoaren eta proiektuaren funtsezko helburua baita.” Azkenik, MIRAGED proiektuarekin ikerketa lanak eta proiektuarekin lotura duten arloetan espezializatutako ikertzaile berrien prestakuntza finantzatu ahal izango dira.

MIRAGEDen ikerketa lerroak

Laneko sarearen barruan hiru jarduera tekniko definitu dira. Lehen jardueraren jomuga da  “lantegi birtualak” garatzea, fabrikazio prozesuak simulatzeko ereduak garatuta, prozesu horien artean direla beroko konformazioa, soldadura, mekanizazioa, artezketa, indukzio bidezko tenplaketa eta ikuskapen ez suntsitzailea. Bigarren ikerketa lerroaren aurrerapen teknikoak, berriz, zerbitzu bateko hutsegitearen hasiera iragartzea, pitzaduren hedapena eta sistemaren bizitza baliagarria iragartzeko ereduak lortzea eta portaera dinamikoko ereduak garatzea izango ditu jomuga. Eta hirugarren jarduera, azkenik, biki digitalak aurretiko jardueretan garatutako ereduetan txertatzea izango da nagusiki.

Horrez gain, ikertzaileak prestatzen, emaitzak zabaltzen eta barreiatzen eta teknologiaren transferentzia industriaren sektorerantz bultzatzeko ekimen espezifikoetan ere arituko dira zentro teknologikoak.

MIRAGED garapenak

IKERLANen aldetik, indukzio bidezko tenplaketa prozesua simulatzeko metodo berriak eta nekeagatiko pitzadurak hasteko eta zabaltzeko eredu berriak garatuko dira. Espero da azken horiek ekipamendu ondasunetako biki digitaletan txertatzea, zerbitzua ematen ari diren bitartean monitorizatzeko eta gelditzen zaien bizitza baliagarria kalkulatzeko.

Ceiten aldetik, beroko konformazio prozesuetarako eta tratamendu termikoetarako biki digitalak garatuko dira, materialaren bilakaera eta azken propietate mekanikoen garapena iragarri ahal izateko eta prozesua on-line monitorizatzea eta bide ez suntsitzaileen bidez ezaugarriak ematen dituzten sentsoreetatik etorritako seinaleak erabiltzea ahalbidetzeko.

CTC zentro teknologikoak egitura eta osagai mekanikoen zenbakizko eredu aurreratuak eta biki digitalak garatuko ditu. Ikerketa, nagusiki, zenbakizko eredu aurreratuak garatzera bideratuta egongo da, gelditzen den bizitza baliagarria iragartzeko, degradazio mekanismoen eredu zehatza egiteko eta adimen artifiziala aplikatuz datuen analisirako teknika aurreratuak inplementatzeko.

Ekimen honen esparruan, IDEKOk fabrikazio prozesuarekin interakzioan egongo diren eredu aurreratu berriak garatuko ditu, lantegian, erakundearen espezializazio arloetan –artezketa, ikuskapen ez suntsitzailea, distortsioen kontrola eta makina eta prozesuen dinamika eta kontrola, esaterako– aplikatzekoak diren biki digitalak martxan jarriz.

IDONIALek Altzairuaren Sagarraren, fabrikazio siderurgikoaren planta pilotuaren, biki digital bat garatuko du, bere analisirako, monitorizaziorako, iragarpenerako eta agertoki posibleen simulaziorako. Gainera, soldadura prozesuaren eredu digital bat garatuko du soldadurako lanen sekuentzia optimizatzeko eta hondar tentsioak eta distortsioak iragartzeko.

MIRAGED “Cervera” Bikaintasun Zentro Teknologikoen ziurtagiriak emateko eta zentro horietarako laguntzak emateko prozeduraren 2019ko Deialdiaren parte da (CER-20190001). Bere helburu nagusiak dira industriaren eremuan lidergoa eta lankidetza sustatzea, Cervera Sarearen lehentasunezko teknologietako espezializazioa bultzatzea eta ekonomiako inpaktua hobetzea.

IKERLANi buruz

IKERLAN, BRTAko kidea, zentro liderra da teknologiaren transferentzian eta enpresari balio lehiakorra ematen, besteak beste bere ikertzaileen espezializazioagatik. Soluzio integralak eskaintzen ditu, hiru arlo nagusi hauetako hainbat eremu teknologiko uztartuz: Elektronika, Informazio eta Komunikazioko Teknologiak (EIKT); Energia eta Potentzia Elektronika, eta Fabrikazio Aurreratua. 2017an, IKERLANek AENORen egiaztagiria lortu zuen, bere kudeaketa sistema integralagatik (UNE-EN ISO 9001:2015 eta UNE 166002:2014), zeinarekin zentroak I+G+B alorrean duen bikaintasun maila aitortzen baita. Gaur egun, 350 pertsona inguruk osatzen dute langile taldea.

Ceit, BRTAko kidea, diziplina askoko zentro teknologiko bat da, eta enpresa ehunaren lehiakortasuna hobetzeko konpromisoa hartuta dauka, horretarako bikaintasun zientifiko eta teknologikoan oinarritutako soluzioak baliatuz. Bereziki, Materialen eta Fabrikazioaren Dibisioak Industriaren erronka berrietarako soluzioak eskaintzen ditu, espezializazio arlo hauetan oinarritutako ikuspegi integral baten bitartez: Prozesamendu termomekanikoa, Industriako Elektronika eta Potentzia Sistemak, IKT Teknologiak, neurketa elektromagnetikoetan oinarritutako Teknika ez suntsitzaileak (TDN) kalitatearen kontrolerako, eta Datuen analisia eta informazioaren kudeaketa. Gaur egun, Ceitek 240 bat lagun ditu plantillan, eta bere kudeaketa sistema UNE 166002 arauaren araberakoa da.

CTC Zentro Teknologikoa 2000. urtean sortu zen, eta Kantabriako zentro teknologiko bakarra da. Bere helburua da enpresei balioa ematea eta haientzako negozio sortzea,  Zientzian eta Teknologian oinarritutako transferentzia teknologiko industrialeko proiektuen bitartez. Enpresen erronka teknologikoei erantzuna emateko bokazio nabarmena edukita eta merkatu industriala sakon ezagututa, CTCk honako eremu hauetan garatzen du bere jarduera: Industria eta Energia; Nabigazioa eta Robotika; eta Material Aurreratuak eta Nanomaterialak.

Zientzia Esperimentalen eta Ingeniaritzaren diziplinetan duen espezializazioari esker, liderra da osagai estrukturalen eta sistema konplexuen zenbakizko modelatze aurreratuan, batez ere Energia Nuklearraren sektorera eta Itsasoko Energia Berriztagarrietara zuzenduta.

IDEKO euskal zentro teknologikoak, BRTA aliantzako kideak, 30 urte baino gehiagoko ibilbidea eginda dauka industriako fabrikaziora eta ekoizpenera aplikatutako teknologia berrien ikerketan, garapenean eta berrikuntzan.

MONDRAGON Korporazioaren barruko makina-erreminten enpresek dituzten osagai teknologiko handiko erronkei erantzuteko sortu zen, eta I+G+B alorrean garatzen duen jarduera enpresen ehunaren lehiakortasuna areagotzen laguntzeko soluzio berritzaileak eskaintzera bideratuta dago, eta lau ikerketa talde hauetan egituratuta dago: Dinamika eta Kontrola, Fabrikazio Prozesuak, IKT eta Automatizazioa, eta Doitasunezko Diseinua eta Ingeniaritza. 

IDONIAL 2019an sortu zen, ITMA eta PRODINTEC zentroek bat egin ostean. Izan ere, bat egite horrekin, erronka berriak bere gain hartu eta materialen garapenarekin, fabrikazio aurreratuarekin eta industria digitalarekin lotura duten neurrirako soluzio integralak ematearen aldeko apustua egiten zuten. Garapen teknologikoaren eta berrikuntzaren alde egin duten apustua erakusten duten adibideak dira I+D+b alorrean urtean garatzen dituzten 120tik gorako proiektuak eta sektore gama zabal batean (industria, osasuna, aeronautika, automobilgintza, defentsa...) emandako 7000 zerbitzu teknologikoak. Hori dena ez litzateke posible izango zentroak duen diziplina askoko aditu talderik gabe 160 profesional baino gehiago, % 37 doktore) eta bere bulego teknikoetan, tailerretan eta laborategietan duen azken belaunaldiko ekipamendua gabe.