Gini indizea eta kooperatibak

Gini indizea eta kooperatibak

Javier Marcos, TU Lankideko zuzendaria
Duela gutxi Gipuzkoako egunkari batek azaleko albiste gisa argitaratu zuen Gipuzkoak Europako bigarren desberdintasun tasarik baxuena duela, GINI indizean 100etik 23ko puntuazioa lortuta.
2024/09/02

Aldundiak berak aurreratu zuen otsailean, Zainketa eta Gizarte Politiketako Sailak argitaratutako ohar batean.

GINI indizea oso parametro garrantzitsua da. Populazio batean aberastasunaren edo diru sarreren banaketa irudikatzeko erabiltzen den neurri estatistiko bat da. Tasa 0 eta 100 artekoa da, eta 0k berdintasun perfektua adierazten du (pertsona guztiek diru sarrera berdinak dituzte) eta 100ek desberdintasun maximoa (pertsona bakar batek ditu aberastasun edo diru sarrera guztiak). Indizea 0tik zenbat eta hurbilago egon, orduan eta bidezkoagoa da toki horretako aberastasunaren banaketa. Hainbat herrialde edo eskualdetan desberdintasun ekonomikoa ebaluatzeko tresna komuna da.

Bada, Gipuzkoako Gini indizea 23,0koa da, eta horrek munduko desberdintasun txikienen artean kokatzen du eskualdea. Bai, bai, mundutik. Argi dago toki ikusgarrian bizi garela eta ongizate maila kolektibo ikaragarria lortu dugula. Eta ni bereziki harro sentitzen naiz ikusita gure lurraldeak per capita errenta estatuko altuenetakoa duela eta, gainera, errenta hori modu homogeneoan banatuta dagoela. Hau da, denon artean, modu justuagoan eta berdinzaleagoan.

Desberdintasuna erronka global bihurtu den une honetan, kooperatibek sobera erakutsi dute etorkizun bidezkoagoa eta jasangarriagoa eraikitzeko funtsezko eragileak direla.

 

Kooperatiben ekarpena GINIri

Eta indize hau azaltzen duten arrazoiak aztertzen hasita, uste dut bidezkoa dela lorpen horretan kooperatibek duten zeregina nabarmentzea. Izan ere, gure ereduak, bere akats guztiekin, erakutsi du eraldaketa sozialarekin eta lurralde kohesionatuagoak garatzearekin oso konprometituta dagoen eredua dela. Kooperatibek kalitatezko enpleguak sortzen dituzte (*), ordainsari politika orekatua aplikatzen dute (1etik 6rako eskala), berrikuntzan eta teknologian inbertitzen dute (2023an 186 milioi), beren erabaki zentroak hemen daude, eta erresiliente eta jasangarriago egiten dituzten lankidetza mekanismoak dituzte.

Desberdintasuna erronka global bihurtu den une honetan, kooperatibek sobera erakutsi dute etorkizun bidezkoagoa eta iraunkorragoa eraikitzeko funtsezko eragileak direla.

 

(*) Kalitatezko enpleguak, EBk definitutako dimentsioetan ulertuta, hala nola enpleguaren kalitate intrintsekoa, etengabeko kualifikazioa, osasuna eta segurtasuna, aniztasuna eta inklusioa, kontziliazioa, parte hartzea eta errendimendu orokorra.