Espedientea Europar Batasuneko herrialde guztiei
Europako Batzordeak prozedura formal bati ekin dio Europar Batasuneko estatu kide guztien aurka (Espainia barne), hondakinak biltzeko eta birziklatzeko helburuak ez betetzeagatik. Europako Batasuneko exekutiboak kokapen-gutunak bidali dizkie herrialde bakoitzari, eta, hala, arau-haustearen prozesuaren lehen urratsa markatu du.
EBk aurpegiratu die Bulgaria, Txekia, Danimarka, Espainia, Frantzia, Kroazia, Italia, Zipre, Letonia, Lituania, Hungaria, Malta, Polonia, Portugal, Errumania, Eslovakia, Finlandia eta Suediari ez dutela bete udal-hondakinak berrerabiltzeko eta birziklatzeko 2020rako % 50eko helburua, hala nola papera, plastikoa eta beira. Espedienteak zuzenean eragiten die nazio, eskualde eta udal administrazioei.
“Estatu kideek ahalegin handiagoa egin behar dute lehen aipatutako betebeharrak betetzeko —adierazi dute Batzordeak—, eta horrek lagunduko die kapitalei 2025, 2030 eta 2035eko hurrengo helburuak betetzen, EBko hondakinei buruzko legeriari egin berri zaizkion zuzenketek ezarritakoak, alegia”. Gobernuek bi hilabete dituzte Batzordeak adierazitako gabeziei erantzuteko eta horiek zuzentzeko.
Hondakinen legea Europan
Hondakinen Esparru Direktiba eta Ontziei eta Ontzi-hondakinei buruzko Direktiba bi lege-tresna dira EBn, hondakinak kudeatzeko eta ekonomia zirkularra sustatzeko. Horiekin batera, Gailu Elektriko eta Elektronikoen Hondakinei buruzko Arteztaraua (TEEH) dago.
▶️ Hondakinen Esparru Direktiba
Helburu lotesleak ezartzen ditu EBko kide diren herrialdeentzat, udal-hondakinak berrerabiltzeko eta birziklatzeko prestatzeari dagokionez. Helburuak progresiboak dira, eta birziklatze-tasak nabarmen handitzea dute helburu:
- 🟢 % 55 2025erako
- 🟢 % 60 2030erako
- 🟢 % 65 2035erako
Ehuneko horiek direla eta, herrialdeek neurri eraginkorrak ezarri behar dituzte hondakinak kudeatzeko sistemak hobetzeko, jatorrian bereizketa sustatzeko eta birziklatze-azpiegitura egokiak garatzeko.
▶️ Ontziei eta ontzi-hondakinei buruzko zuzentaraua
Europako merkatuan dauden ontzi guztiak biltzen ditu arteztarau horrek, haien erabilera edo jatorria edozein dela ere. 2008ko abenduaren 31rako, ontzi-hondakin guztien % 55 eta % 80 birziklatzea eskatzen zuen. Ehuneko horrek malgutasun pixka bat ematen zien estatu kideei, birziklatze-arloan dituzten gaitasunen eta abiapuntuen arabera.
▶️ Aparatu elektrikoen eta elektronikoen hondakinei buruzko zuzentaraua
Gailu horiek bereizita bildu eta behar bezala tratatu behar dira, eta helburu lotesleak izan behar dituzte. Estatu kideek lortu behar dituzten gutxieneko bilketa-helburuetarako bi aukera ezartzen ditu:
- Aurreko hiru urteetan dagokion estatu kidean merkaturatutako gailu elektriko eta elektronikoen batez besteko pisuaren % 65.
- Estatu kide horretan sortutako hondakin elektronikoen % 85.
Nola birziklatzen da Espainian?
2021ean, Ecoembes-en arabera, Espainiak 1.570.513 tona etxeko ontzi arin bidali zituen birziklatzeko instalazioetara. Kopuru hori positiboa bada ere, herrialdeko urteko udal-hondakinen % 8 baino ez da. Gainera, udal-hondakinen birziklatze-tasa % 35ekoa izan zen, Europako batezbestekoaren (% 48) eta EBk 2025erako ezarritako % 55eko helburuaren oso azpitik.
Bestalde, Eurostaten 2020ko datuen arabera, Europako Batasunean 2.029 milioi tona hondakin tratatu ziren gutxi gorabehera; horietatik % 60 birbalorizatu egin zen, eta % 40 zabortegietan amaitu edo beste modu batera ezabatu zen. EBri dagokionez, Espainia bosgarren lekuan dago per capita hondakindegietan utzitako hondakin-kopuruari dagokionez (% 60,5), eta Italiak (% 83,2), Belgikak (% 74,1), Eslovakiak (% 64,0) eta Letoniak (% 64,0) bakarrik gainditzen dute.
Birziklatzea guztion ardura da
Birziklatzea ez da norbanakoaren zeregina bakarrik, talde-ahalegina baizik. Katearen maila bakoitza funtsezkoa da, besteak beste, produktuak sortzen dituzten diseinatzaileengandik hasi eta hondakinak etxean banatzen dituzten kontsumitzaileetaraino eta udal-prozesaketako zentroetaraino. Elementu horietako batek huts egiten badu, birziklatzeko sistema guztia arriskuan dago.
Kontsumitzaile garen aldetik, keinu txikiak (baina handiak) egin ditzakegu:
♻️ Murriztu eta berrerabili birziklatu aurretik
Erosi bilgarri gutxiago dituzten produktuak, eta saihestu behin bakarrik erabiltzeko plastikoak. Ahal bada, eman bigarren erabilera ontziak eta poltsak bota aurretik.
♻️ Ondo bereizi etxean
Erabili hainbat edukiontzi edo poltsa papera, beira, plastikoak, ohiko zaborra eta organikoak bereizteko.
♻️ Etxean konposta egin hondakin organikoetarako
Lekurik baduzu, hondakin organikoekin konposta egitea komeni da: ongarri natural zoragarria da landareentzat.
♻️ Ez nahasi material ez-birziklagarriak
Birziklatu ezin diren elementuak (pixoihalak, zeramika edo ispiluak) birziklatzeko edukiontzian ez jartzea.
♻️ Egiaztatu birziklatze-etiketak eta -ikurrak
Produktu batzuek ikurrak dituzte, birzikla daitezkeen adierazten dutenak. Trebatu haiekin, behar bezala bereizteko.
♻️ Erabili garbiguneak eta bilketa-puntuak
Aprobetxatu zure hiriko gune garbiak hondakin bereziak baztertzeko, hala nola bateriak, botikak, etxetresna elektrikoak eta bestelako hondakin arriskutsuak. Toxikoak izan daitezkeen materialak dituzte.
♻️ Etxeko txikienak kontzientziatzea
Haurrak birziklatzen eta ingurumena babesten heztea funtsezkoa da etorkizun iraunkorragoa ziurtatzeko. Hartu parte birziklatze-lanetan, eta erabili hezkuntza-jokoak, ikaskuntza esperientzia dibertigarria izan dadin.
Edukia hemendik jasota: https://www.consumer.es/eu/ingurumena/europak-ez-du-gainditu-hondakinen-birziklapena-zer-egin-dezakegu-etxean
